hurriyet.com.tr / DIŞ HABERLER

Türk-Yunan ilişkilerindeki anlaşmazlıklar zincirinin bir halkasını oluşturan Kardak kayalıkları krizinin belgeleri 27 yıl sonra ortaya çıktı. Yunan basını iki ülkenin savaşın eşiğine gelmesine neden kriz döneminde yaşanılanları dakika dakika yazdı…

class=”medyanet-inline-adv”>

İki ülkeyi savaşın eşiğine getiren, Bodrum ile Yunanistan’ın Kalimnos adası arasında kalan ve iki ıssız kayalıktan oluşan Kardak; Yunanistan’da İmia kayalıkları olarak tanımlanıyor.

30 Ocak 1996’da Türk ve Yunan savaş gemileri ile komandolarını karşı karşıya getiren bu kriz, aslında o gün değil; 25 Aralık 1995’te “Figen Akat” adlı bir Türk yük gemisinin bu kayalıklarda karaya oturmasıyla başladı.

Gemiyi oturduğu kayalıklardan kurtarmak için Kalimnos adası liman müdürlüğünün yardımını reddeden Türk kaptan “kayalıkların Türkiye’ye ait olduğunu ve gemisini Türk makamlarının kurtarmasını” talep etti.

Yunan televizyon kanalları, 24 Ocak 1996’da “Türkiye’nin İmia kayalıklarını talep ettiğini” ön plana çıkartan haberler yayınlamaya başladı.

25 Ocak 1996’da Kalimnos adasının milliyetçi belediye başkanı Dimitris Diakomihalis, bir polis, bir papaz ve bir gazeteci eşliğinde adanın 6.5 mil mesafesindeki İmia/Kardak’ın iki kayalığından ilkine çıkarak, kamıştan yapılmış derme çatma direkli bir Yunan bayrağı dikti.

class=”medyanet-inline-adv”>

Kardak’ın NASA tarafından çekilen uydu görüntüsü… 

Bu adım ile iki ülke arasında büyük bir kriz patlak verdi. Bu olaydan 27 yıl sonra Yunan basını Kardak dosyasına ulaştı. Yunan Kathimerini gazetesi Yunan hükümeti için hazırlanan dosyayı manşetine taşıdı.

EN KRİTİK 24 SAAT: TÜM DONANMAYA HAZIR OL EMRİ

Söz konusu belgeye göre, 30 Ocak saat 23:41’de tüm Yunan filosunun yelken açması için bir emir verilir. 7 dakika sonra ise özel kuvvetlere ‘Erinys’ ve ‘Cirki’ isimli gizli planları uygulama emri gelir.

23:57’de ise Hava Kuvvetlerini savaş düzenine sokma emri verilir. 31 Ocak 01:00’da bir düşman saldırısının yakın olduğuna dair bilgi gelir. Yunan Genelkurmay Başkanlığı bu istihbarat üzerine Yunan güçlerine saldırı durumunda karşılık verme emri verir.

Yunanistan’ın bir saldırı beklediği dakikalarda 10 Türk komando ikinci kayalığa çıktı.

class=”medyanet-inline-adv”>

TÜRK KOMANDOLARIN HABERİNİ 03:30’DA ALDILAR

Aynı belgelere göre, saat 03.30’da Atina Haber Ajansı’nın bir yöneticisi, Meclis’teki toplantıya katılan basın bakanı Dimitris Reppas’ı arayarak bu gelişmeyi şu sözlerle bildirdi; ‘Türkler iki saattir İmia’da olduklarını söylüyor!’

Yunanistan bu bilgiyi 04:25’te doğrular ve Yunan Deniz Kuvvetleri’ne ait Navarino fırkateyninden havalanan bir helikopter Türk komandoların çıktığı ikinci kayalığın üzerine keşif uçuşu yaparken hava muhalefetine yakalanarak düşer.

KRİZİ ÇÖZEN FORMÜL: BAYRAKLAR, GEMİLER, ASKERLER ÇEKİLSİN

Dönemin ABD Başkanı Bill Clinton’un verdiği talimatla ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Richard Holbrook tarafları aradı ve ‘bayraklar, gemiler ve askerler çekilsin’ anlamına gelen ‘No flags, No ships, No troops’ formülü üzerinde bir uzlaşı sağlandı.

class=”medyanet-inline-adv”>

Kardak kayalıkları, aradan 25 yıl geçmesine rağmen hala bir anlaşmazlık konusu olmaya devam ediyor.

Yunanistan’a göre, Kardak kayalıkları 1923 Lozan anlaşması ve 1947 Paris anlaşması uyarınca İtalya’dan Yunanistan’a geçen ada, adacık ve kayalıklar listesinde yer alıyor ve yakınındaki Kalimnos adasının envanterinde bulunuyor.

Türkiye’ye göre ise Kardak kayalıkları Ege Denizi’nde benzeri ada, adacık ve kayalıklar gibi Lozan ve Paris anlaşmalarında adı geçmeyen ve aidiyeti belirsiz iki kaya parçasından oluşmakta ve Muğla’nin Bodrum ilçesine bağlı bulunuyor.